Jongeren op dreef bij congressen van GroenLinks en PvdA

Het congres, of beter gezegd, de drie congressen van GroenLinks en PvdA afzonderlijk, alsmede het gezamenlijke congres, lieten een hoopvol beeld zien. Vooral veel jongeren voerden het woord over de vele moties die op de agenda’s stonden, en dat deden ze met bravoure én met goed gefundeerde, linkse opvattingen. Moties over eco-socialisme, verbreding van de linkse samenwerking, voor Palestina, en voor een democratische opbouw van de fusiepartij, om maar enkele voorbeelden te noemen, werden met een grote meerderheid aangenomen. Zelfs het toch niet als links bekend staande Elseviers Weekblad, berichtte daar positief over: Jongeren die in een partij een belangrijke rol spelen: tot voor kort konden politieke partijen daar alleen van dromen. Bij links zijn millennials en gen Z’ers het beu om werkeloos toe te zien hoe de volwassenen er een potje van maken. Ze zullen best radicaler zijn dan de ouderen, maar dat is bepaald niet iets van alleen deze tijd.

Verzuurde Volkskrant

 De verzuurde Volkskrant, althans het commentaar van hoofdredacteur Pieter Klok, laat zien dat de oude politiek van compromissen en vooral niet al te radicaal zijn nog steeds de leidraad vormt voor deze krant. Hij spreekt van een ‘dieptepunt’ en ‘powerplay’ omdat het congres een motie van drie voormalige PvdA-coryfeeën (Cohen, Asscher Oudkerk) met 83% van de stemmen naar de prullenbak verwees. In die motie werd de Tweede Kamerfractie bekritiseerd vanwege de motie die zij in de Tweede Kamer had ingediend om tot een volledig (tijdelijk) wapenembargo tegen Israël te komen. Dat was een logisch vervolg op eerdere wapenembargo moties die de fractie had ingediend, waarin de Iron Dome (de beschermingskoepel tegen raketaanvallen) voor dat embargo was uitgezonderd. Maar nu Israël de aanval op Iran had geopend, opnieuw strijdig met het internationaal recht, was de motie op zijn plaats. Het argument van Klok, van de drie voormalige PvdA-coryfeeën, én van alle rechtse- en middenpartijen en de kletskoppen aan de lultafels van de publieke omroep, dat Israëlische burgers beschermd moeten worden is van een schrijnende eenzijdigheid. Israël is de oorlog tegen Iran begonnen. Israël pleegt genocide in Gaza. Israël maakt zich sinds het ontstaan in 1947-1949 in toenemende mate schuldig aan dehumanisering, vermoorden en etnische zuiveren van de Palestijnen. Israël is een apartheidsstaat, geregeerd door rechts-extremisten. Er is politiek, moreel, noch juridisch geen enkel valide argument om dit misdadige Israëlisch regime met wapens te steunen.

Een veilig huis

Uiteraard haalt Klok de geschiedenis van pogroms en holocaust erbij. ‘Een continent dat er eeuwenlang niet in is geslaagd Joden een veilig huis te bieden, waardoor ze massaal zijn vermoord en verjaagd, heeft de, misschien wel eeuwigdurende, plicht om te zorgen dat er elders wel een veilig huis is.’ Israël zal met nooit een veilig huis zijn, om de simpele reden dat deze staat in 1947-1949 op een misdadige wijze is gevestigd door de verdrijving van 750.000 Arabische Palestijnen die plaats moesten maken voor Joodse westerse immigranten. Bijna 400 Palestijnse dorpen en steden werden verwoest of ontvolkt. De huizen die gespaard bleven, werden weggegeven aan Joodse immigranten en de dorpen en steden kregen een nieuwe – Israëlische – naam. En sindsdien – en dat hoef ik allemaal niet te herhalen – heeft de relatie tussen Israël en zijn Arabische buren verschillende fasen gekend van oorlogen en vredesbesprekingen, waarbij de tweestaten oplossing onder Westerse druk even licht en lucht leek te scheppen. Maar dat is hardhandig door Netanyahu de kop ingedrukt en sinds deze extremist aan de macht is, lijkt elke diplomatieke en rechtvaardige oplossing uit het zicht, temeer omdat hij elke Amerikaanse president uiteindelijk weet te bespelen.

Bezwaren tegen de fusie

De congressen verliepen overigens in een enthousiaste sfeer, anders dan sommige commentaren vanaf hun toetsenbord menen te moeten opmerken. Er waren zo’n 3000 mensen, rood en groen mengden zorgeloos.

Betekent dit nu dat ik mijn bezwaren tegen de fusie heb ingeslikt? Er zijn nog steeds wel wat kritische kanttekeningen tegen de gang van zaken te maken. Zo was het volgende in 2024 besloten in het actieplan ‘Samen vooruit!’ “De verschillende vormen die onze samenwerking kan aannemen – een blijvende alliantie, fusie, of nieuwe partij – moeten in aanloop daarnaartoe uitgezocht worden. Zo kunnen onze leden tegen die tijd een weloverwogen keuze maken.”

Dat is nooit uitgezocht. De val van het kabinet werd door beide partijbesturen aangegrepen om met een referendum de fusie er door te krijgen. Dus van een weloverwogen keuze was geen sprake. Er kon niet uit verschillende alternatieven worden gekozen.

Een belangrijk argument voor mij tegen de fusie van PvdA en GroenLinks was dat dit de samenwerking met de overige progressieve en linkse partijen, die samen minstens evenveel zetels hebben, zou bemoeilijken. Een links/progressieve alliantie was makkelijker te vormen als vanaf het begin alle daarvoor in aanmerking komende partijen op een gelijkwaardige wijze aan zo’n alliantie konden werken. Gelukkig heeft het congres wel met grote meerderheid de motie aangenomen dat er geïnvesteerd moet worden in de relaties met zoveel mogelijk linkse en progressieve partijen (waarbij in ieder geval gekeken wordt naar SP, PvdD, DENK, Volt, D66), met als doel het creëren van een krachtig en overtuigend breed links alternatief onder de noemer '#Keerpunt25'. En als links in een volgende regering werkelijk het verschil wil maken is zo’n brede, linke alliantie hard nodig. Een midden-kabinet van VVD, CDA en GroenLinks-PvdA zal op een forse teleurstelling uitlopen en de linkse oppositie van SP, Partij voor de Dieren, DENK, Volt en D66 vleugels geven.

Het NAVO-standpunt van de Tweede Kamerfractie, het akkoord gaan met de 5% bijdrage, is voor velen, met name ook voor de actieve jongeren, een groot probleem. Het is onbegrijpelijk dat de fractie kritiekloos de NAVO steunt. Dat kan het enthousiasme voor de fusie temperen. Daarover de volgende keer meer.